محققان دانشگاه هاروارد به تازگی و با بررسی روی اشکال هندسی موجود روی بناهای قدیمی در ایران، آنها را بسیار پیچیده و بسیار برجسته از نظر محاسبات پیچیده ریاضی توصیف کردند؛نمونه هایی که حداقل 500 سال از نمونه های غربی در نوع خود برتری و تقدم دارند.

((پیتر لو))، استاد دانشگاه هاروارد که روی این سوژه ها تمرکز کرده و نتایج مطالعاتش  در مجله معتبر ساینس منتشر شده است، می گوید:اشکال هندسی که با دقت و در نظر گرفتن کوچکترین محاسبات ریاضیات در برخی از مساجد ایران دیده می شود، از نظر پیچیدگی و دقت بسیار بالا در ترسیم بسیار منظم آنها روی دیوارها و حتی کاشی ها حیرت انگیزند.

تحقیقات این محقق نشان می دهد که این نوع هنر در اروپا در سال 1970 توسط فردی به نام " روجر پنروز"روی طراحی های هندسی به این شکل در اروپا راه پیدا کرده؛ اشکال هندسی که در آنها در عین استفاده از یک الگوی تکراری و منظم، تنوع بصری خود را حفظ کرده و به یک شکل باقی نمی مانند و تفاوت های بسیار ریزی دارند.

این استاد دانشگاه که به تازگی در مورد این شکل ها تحقیقات خود را آغاز کرده است،در مورد طراحی هایی که در آثار برجسته معماری ایران و به خصوص در اصفهان در سال 1453 میلادی ساخته شده اند،می گوید:((آنها از نوع بسیار نادری هستند که تنها هنرمندان ایرانی در قرون بسیار قبل قادر به طراحی و اجرای آنها بوده اند و اشکال خارق العاده ای را پدید آوردند که پس از صدها سال اکنون در 20 یا 30 سال گذشته زیبایی و ریاضیات پیچیده به کار برده شده در آنها کشف می شود.))

به گزارش رویترز، "پیتر لو" در کنفرانسی که برای ارائه نتایج تحقیقاتش برگزار کرده بود، همچنین به هنر والای ایرانیان قدیم و سنت های آنان اشاره کرد که می توان به وضوح آنها را در مساجد قدیمی که آرشیتکت های قدیمی ایران آنها را بنا کرده اند دید؛ آثاری که نشان می دهد آنان تا چه اندازه هنر به خرج داده و توانسته اند با شکل های ساده هندسی شروع کرده و زیبایی تحسین برانگیزی را خلق کنند.

به گفته وی، معماری سنتی ایرانی که طرح های روی کاشی های آن بی نظیر است در حالی که اروپا در زمان شکل گرفتن این طرح های بسیار پیچیده در ((سال های تاریکی)) به سر می برد آغاز شده و از همان زمان به شکل چشمگیری پیشرفت کرده است

استاد دیگری در دانشگاه کپنهاگ در دانمارک نیز که در سال 1990 برای اولین بار روی معماری قدیمی ایرانی تحقیقات خود را آغاز کرد که بیشتر تمرکز خود را روی ساختمان بسیار قدیمی در مراغه که در سال 1197 میلادی ساخته شده است، گذاشته بود، سخنران دیگر این کنفرانس بود.

-  روزنامه همشهری / پنج شنبه 10 اسفند 1385